Anders begaafd
Alice Schippers gebruikt de term ‘mensen met een beperking’ liever niet. Alice werkte jarenlang in het onderwijs en in de gehandicaptenzorg. Sinds januari dit jaar is zij bijzonder hoogleraar disability studies aan de Universiteit voor Humanistiek, een kleine universiteit in Utrecht.
Alice richt zich op studies die onder andere betrekking hebben op mensen met een beperking en de rol van die beperking in de samenleving en in relatie tot mensen om hen heen. Dat is interessant. Waar het mij om gaat, is de term ‘Mensen met een beperking’. Die term hanteren wij bij Helpende Handen ook! Maar volgens Alice werkt een label stigmatisering in de hand.
Hoe kan je mensen dan duiden om onderscheid aan te geven of het voor hen op te nemen? Taal is aan veranderingen onderhevig. Aan het begin van de 19de eeuw werd gesproken over idioten (IQ <40), imbecielen (IQ 40-60) en debielen (IQ6-80). Het gaf de mate van intelligentie, zelfredzaamheid en het niveau van functioneren van iemand aan. Na de Tweede Wereldoorlog hanteerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de termen licht, matig en ernstig beperkt; een internationaal erkende indeling.
Uit het Engels burgerde het woord handicap in. Echter, wetenschappelijke begrippen zijn geen constante. Zwakzinnigen werden later geestelijk gehandicapten genoemd. Van verstandelijk gehandicapten werd het mensen met een verstandelijke beperking.
Door de eeuwen heen zijn er altijd mensen (geweest) die zich verzetten tegen onderscheidingen en wordt gezocht naar minder beladen termen, zoals bijvoorbeeld mensen met een beperking.
Vanuit een positieve benadering spreekt men tegenwoordig van ‘mensen met mogelijkheden’. Een mooie term met een kern van waarheid. Ieder mens, door God geschapen, heeft, ondanks onze diepe val in Adam, gaven en mogelijkheden gekregen. Mensen met mogelijkheden!
Mijns inziens kleven aan elke term bezwaren. Zodra een term is ingeburgerd en iedereen weet wat deze inhoudt, krijgt die term doorgaans een ongunstige gevoelswaarde en gaan wij op zoek naar een nieuw woord.
Anno 2021 pleit Alice Schippers voor de term ‘Anders begaafd’.
Anders begaafden in denken en doen, zeggen en laten. Anders begaafd, voor wie duidelijkheid en structuur, rust en regelmaat extra nodig is of voor wie meer uitdaging of minder prikkels nodig zijn.
Anders begaafden horen erbij; in het gezin, in de kerk en in de samenleving. In hoeverre zijn wij ons van iemands andere gave(n) bewust? In hoeverre maken wij ruimte voor hen?
Anders begaafd; de Heere God ons heeft gemaakt (en niet wij), Psalm 100: 3.
- Deel op:
